Turijn

Korte omschrijving van de stad Turijn:

Turijn is de voormalige hoofdstad van Italie en al honderden jaren de residentie van de Savoyes. De stad heeft een prettig, beloopbaar centrum, met talloze arcades. Turijn heeft een aantal topmusea, fraaie pleinen en een uitstekend winkelbestand.

Turijn ligt westelijk van Milaan, prachtig genesteld tegen de alpen. Je kunt er uiteraard goed komen met de auto, maar ook met het vliegtuig, Turijn heeft een eigen vliegveld. Er wordt gewerkt aan een hogesnelheidslijn Parijs - Lyon - Turijn, maar die is nog niet klaar.

De Top 3 van Turijn:

1) Koninklijk Paleis
geweldig complex met staastiezalen, musea en de lijkwadekapel

2) Egyptisch museum
Met de grootste collectie Egyptische kunst van Europa.

3) Palazzo Madama
Uniek complex van romeinse, middeleeuwse en barokke bouwstructuren.

De Top 3 van Turijn (met meer info over de top 3):

1) Koninklijk Paleis

Meestal wordt het Egyptisch museum op 1 gezet, maar wij hebben dat maar eens omgedraaid. Het Koninklijk Paleis is een zeer onderschat museum, dat juist voor toeristen die niet dagen de tijd hebben een topattractie is. Het is er meestal niet druk, dus je kunt eenvoudig kaartjes kopen bij het loket. Het paleis bestaat uit een aantal afdelingen:

Het Paleis zelf

Als je het paleis inloopt komt je direct in een enorme hal/trappenhuis. Na de hal loop je door eindeloze met goud en schilderijen afgewerkte weelderige zalen. Besteed vooral aandacht aan de zaal met de opgezette paarden, de eetzaal met chinees-porselein-collectie en de prachtige danszaal met schilderingen van danseressen die gebaseerd zijn op toen net ontdekte fresco's in Pompei.

Lijkwadekapel

Je denkt een halletje door te lopen naar een volgend stuk, maar daar is dan de ingang naar de Lijkwadekapel. Of de Lijkwade nu wel of niet origineel is doet er niet veel toe, de kapel is in alle opzichten een meesterstuk. Het heeft een enorme hoogtewerking, met een koepel die zeer anachronistisch aandoet, meer science fiction, dan 17e eeuw. De afwerking in zwart marmer, maakt het helemaal af, een sinister bouwwerk. En toen ging het nog fout ook, want de kapel ging in brand. De lijkwade werd maar net gered en wordt sindsdien beneden in de aangrenzende kathedraal bewaard.

Museum

Het museum waar je vervolgens komt is geweldig, maar dan bedoelen we geweldig voor de liefhebber van renaissance en net-wat-latere- kunst. Alle grote italiaanse meesters zijn vertegenwoordigd, en de meeste grote nederlands/vlaamse ook. Het museum heeft onder andere een van Eijck en een Rembrandt. Fraaie italiaanse werken van Botticelli, en Canaletto.

Romeins museum 

Als je het nu nog steeds niet zat bent, doe dan nog het romeins museum. Turijn was een behoorlijk grote romeinse plaats, met de bekende aspecten. Stadspoorten (één daarvan zit nog steeds in het Palazzo Madama), een theater, en de bekende fora en straten. De 'decumano", de grote straat die altijd dwars door een romeinse blokkenpatroonstad loopt, is er nog en heeft nog de originele functie, als grote winkelstraat, de Via Garibaldi. Bij opgravingen zijn uiteraard de nodige romeinse artefacten tevoorschijn gekomen en deze kun je bekijken in het museum. Hiervoor geldt ook weer: voor de liefhebber, want heel erg indrukwekkend is het allemaal niet. dus niet te lang met jonge kinderen rondzwerven...

Tuin

Ga je naar de uitgang, dan kun je aan ene kant nog wat romeinse opgravingen van het theater bekijken, aan de andere kant van het museum is de eigenlijke uitgang, door de fraaie tuinen. 

Wapenzaal in koninklijk paleis, met opgezette paarden

2) Egyptisch museum
Wereldberoemd museum met de op één na grootste collectie Egyptische artefacten in de wereld. Het Louvre heeft iets minder, Egypte zelf natuurlijk nog véél meer. Het is aan te raden hiervoor online tickets te boeken, het kan best druk zijn. Toch lukt het ter plekke meestal ook nog wel. In Italië zijn vrijwel alle musea gesloten op maandag, maar dit museum is dusdanig belangrijk dat het maandagóchtend open is! Niet 's middags, want het blijft wel Italië natuurlijk.

Het museum is gehuisvest in een enorm van oorsprong 17e -eeuws palazzo, dat in de loop der eeuwen volledig is aangepast aan het museum, dat nu de enige gebruiker van het gebouw is. De renovatie in de jaren tien heeft gezorgd voor een fraaie nieuwe entreezaal en een logische indeling voor bezoekers.

In het museum loop je - chronologisch- door de Egyptische tijd. In de opstelling zijn zo'n 40.000 artefacten te zien, die verzameld zijn door Savoye's, aangekocht zijn, en die door archeologen uit Turijn zelf zijn ontdekt in Egypte. Voor zover we weten is er geen dispuut met Egypte over de herkomst van de stukken. 

Sommige delen van het museum zijn meer geschikt voor echte Egypte liefhebbers, maar de grote zalen beneden zijn indrukwekkend en blijven ook bij niet-kenners voor altijd op het netvlies. 

3) Palazzo Madama
Net als bij het Palazzo Reale is het hier meestal niet druk. Want iedereen is in het egyptisch museum dingen aan het bekijken waarvan ze geen idee hebben wat het zijn. Het Palazzo Madama ( paleis van de dames) is een mengelmoes van gebouwen en stijlen. Het begint allemaal in de romeinse tijd. De originele romeinse stadspoort is geïntegreerd in het gebouw, grote delen ervan zijn er nog. Aan de buitenzijde zie je twee torens aan de 'voorzijde', die zijn dus romeins. In de vroege middeleeuwen is de romeinse stadspoort omgebouwd tot kasteel en in de jaren daarna steeds verder uitgebreid, onder andere met de torens aan de achterzijde van het gebouw, die vrijwel identiek zijn aan de romeinse voorbeelden. Aan de achterzijde is het gebouw niet bepaald aantrekkelijk, het is een donkere kolos, voor militaire doeleinden. Aan de voorzijde is dit nogal anders.

Binnenin ga je eerst met de lift helemaal naar boven, met als resultaat een fraai uitzicht over Turijn en als je geluk hebt over de Alpen. Daarna daal je af door het gebouw, dat diverse afdelingen heeft, met schilderijen, beeldhouwwerk en allerhande snuisterijen. Helemaal in de kelder loop je door een tentoonstelling over vroegmiddeleeuse kunst pardoes de tuin in, die je vanaf straatniveau niet kunt zien. 

Maar het mooiste stuk van het gebouw moet dan nog steeds komen. De voorzijde. De Savoyes hadden natuurlijk ook wel door dat de middeleeuwse massieve verdedigingsburcht niet meer passend was in hun residentie, en lieten de voorzijde opknappen. Het enorme barokke bouwwerk waarvan je aan de buitenkant zou vermoeden dat het prachtige balzalen zal bevatten bestaat uit... een trappenhuis. Eén van de mooiste trappenhuizen van de wereld. Dat wel.

4) Pleinen 
Het centrum van Turijn is min of meer een verzameling paleizen, pleinen en straten ter meerdere glorie van de koninklijke familie. Het gepeupel woont er omheen. In overeenstemming met de grandeur uit Frankrijk, Rusland en Habsburg moest Turijn imponeren. En wat is er imponerender dan grote pleinen? De fraaiste pleinen zijn de Piazza San Carlo (met handige parkeergarage eronder), Piazza Carrignano en Piazza Vittoria Veneto. Alledrie op loopafstand van elkaar. De San Carlo en Vittoria Veneto hebben uitgestrekte arcades, koel in dezomer, droog in de winter. San Carlo is tres chique, met dureterassen en winkels, Veneto is wat meer 'economico'. Loop vooral het Venetoplein af, over de brug, naar de (lelijke) koepelkerk voor een fraai uitzicht.

5) Mole

De bekendste toeristenfuik van Turijn ins de Mole. Een hoge ranke toren op een massieve neoklassieke onderbouw. Het is eigenlijk niet eens helemaal duidelijk wat nou de bedoeling was van dit gebouw. Het is waarschijnlijk ooit begonnen als een synagoge. Zegt men. Daarna is het om onduidelijke redenen belachelijk hoog geworden. De Mole is een klassieke toeristenfuik, met de welbekende frutselverkopers en goedkope eetgelegenheden. Er is niet heel veel te doen, maar je moet er geweest zijn. Je kunt het gebouw ook in, koop dan kaartjes voor het filmmuseum. Dat museum mag dan niet indrukwekkend zijn, het gebouw is het wel. Bovenin uiteraard fraaie uitzichten.

6) Kathedraal

Aan de kathedraal kun je zien dat de stad een Koninklijke Residentie is. De Savoyes beschikten over weelderige paleizen, maar de Heer moest het doen met een vrij schamel onderkomen. Er is hier geen sprake van een indrukwekkende kathedraal, maar van een vrij sober gebouw dat ook in omvang lang niet kan wedijveren met bijvoorbeeld Millaan. Zelfs niet met Asti. De kerk is gebouwd in de 15e eeuw en heeft een renaissance voorgevel. De kerk verving drie kerken die op dezelfde plek stonden. De plek is trouwens wel fraai, het grenst aan het romeinse theater, op een stuk grond dat in de romeinse tijd ook bebouwd was. Vaak is het zo dat godshuizen op oudere godshuizen staan, bijvoorbeeld een romeinse tempel, maar daar zijn hier geen aanwijzingen voor. De losstaande toren is een overblijfsel van de oudere kerken, maar was pas net klaar toen ze met de kathedraal begonnen. Je kunt er niet in.

De kerk is van binnen sober. Voor italiaanse begrippen zelf zéér sober. Alle aandacht ging naar de in de 17e eeuw gebouwde kapel voor de lijkwade. De kapel, die op de plek staat van het koor, was bereikbaar vanaf de twee prachtige zwart marmeren trappenhuizen, maar dat is na de restauratie van de kapel na de grote brand veranderd. Nu is de ingang naar de kapel vanuit het museum.

De lijkwade bevindt zich nu weer in de kerk, links achterin. Meestal zijn er grote groepen mensen aan het bidden. Het kan geen kwaad.

Voor de liefhebber zijn er talloze fraaie schilderijen en beeldhouwwerk. Let ook op het enorme houtsnijwerk van het Laatste Oordeel van Da Vinci aan de binnenkant van de gevel. het weegt 800 kilo, alleen de gevel kon het gewicht aan.

7) Shopping

Turijn is een top-winkelstad, alle grote merken zijn bij elkaar gevestigd. De winkelstraat met de 'dure merken' is de Via Giuseppe Luigi Lagrange. Hier is ook een Rinascente warenhuis. Rondom deze straat en de aangrenzende pleinen vind je ale topmerken. En het bijbehorende publiek, wat altijd amusant is. Aan deze straat ligt ook het Egyptisch museum. De winkelstraat voor de funshoppers die wat lagere prijzen zoeken is de Via Garibaldi.

9) Koffiedrinken palazzo 

In Turijn drinkt men koffie. Sterker nog, de eigenaren van de befaamde koffiebar Al Bicerin menen stellig te weten dat dit de oudste koffiezaak van Europa is. Zou best kunnen, feit is dat je in Turijn heel veel koffiebars hebt, vaak met grote luxe terassen. En daar zitten niet alleen toeristen, juist de Turinezen zelf drinken er koffie. Je kunt goed koffiedrinken op het Piazza San Carlo, en op het Piazza Carignano. Bekijk daar ook het gelijknamige paleis met de halfronde voorzijde. De opdracht aan de architect was een neoneroiaanse: 'bouw voor mij een huis waar ik fatsoenlijk in kan wonen'. Aan het formaat te zien is dat wel gelukt.

Een hele leuke koffie en ijsbar op Palazzo Carignano waar je ook prima kunt eten is Pepino. Hiervan gaat het verhaal dat zij als eerste een ijsje op een stokje op de markt brachten, de Penguino. 

10) Lingotto

Veel aangeprezen in allerlei toeristische gidsen is de enorme voormalige FIAT-fabriek* Lingotto. Deze fabriek in de wijk Lingotto is omgebouwd tot een multifunctioneel gebouw met daarin een hotel, kantoren, een bioscoop, een winkelcentrum, en foodcourt en een museum. Via het museum, de Pinacoteca Agnelli (de nieuwe 'koninklijke familie' van Turijn), heb je uitzicht op de testbaan die bovenop het immense gebouw ligt.

Het hele complex is zeker een bezoek waard. Als je autoliefhebber bent, combineer het dan met het Nationale Automobielmuseum, dat vlakbij ligt. Als je voor het eerst in Linghotto komt is het wel wat 'zoeken'. En check voordat je gaat of het museum wel open is, anders zijn er coolere dingen te doen in de stad, zie daarvoor punt 1 tot en met 9.

* FIAT bouwde een nieuwe fabriek in de stad, want Lingotto werd te klein. Het hele Lingotto-complex heeft een oppervlakte van zo'n 300.000 m2, de opvolger, het nog volop in gebruik zijnde Mirafiori-fabriekscomplex werd bijna 10x zo groot, tegen de 3miljoen m2.

Meer Turijn aan de buitenranden.

Turijn is een tweeduizend jaar oude stad, dus er is heel wat afgebouwd. Door romeinen, de koninklijke familie en door de Agnelli's. Deze highlights liggen buiten het centrum, maar moet je absoluut gaan bekijken:

Superga, basiliek

Nationaal automuseum

Moncalieri, kasteel

Stupinigi, Savoy-paleis

Venaria Reale, Savoy-paleis

Rivoli, Savoye-paleis

Slotopmerking

Turijn is een van de onbekendste bekende steden van Europa. En dat is onterecht. Turijn heeft de pech dat er in Italie nóg een heleboel topsteden liggen. Trek er rustig een dag of twee of drie voor uit, ga wandelen onder de talloze arcades, eten en koffie drinken in de overvloedig aanwezige horeca en verbaas je over de enorme weelde die de Savoyes verzameld hebben.

Onze rating: 5 sterren. Zelf een rating geven kan hier:

Wij plaatsen zelf geen uitvoerige tips over restaurants, hotels, evenementen en festivals, maar in de comments zijn ze uiteraard van harte welkom!.