Asti

Korte omschrijving van Asti:

Asti is een sfeervolle stad in Piemonte met een groot oud centrum. Ze is uitgegroeid tot een regionaal centrum voor industrie, handel en voorzieningen. Voor toeristen is het een topstad voor een dagtrip in Noord-Italië, met een heel redelijk winkelaanbod – maar verwacht er geen Zara (wel een H&M in het grote winkelcentrum aan de rand).

De stad heeft diverse bezienswaardigheden en – uiteraard – een ruime keuze in bruisende wijn: de bekende Asti Spumante.

Let op: ga niet op maandag naar Asti, want behalve enkele kerken is vrijwel alles gesloten. Bijna alles – het paleontologisch museum is ook open op maandag. Dat is op dinsdag dan weer dicht.

Hoe kom je in Asti en waar kun je parkeren?

Met de auto: volg de P-borden. Je komt uiteindelijk uit op een werkelijk enorm parkeerplein, waar je soms toch moet zoeken naar een plekje – vooral als het markt is. En dat is het vaak. Het plein ligt direct tegen de oude binnenstad aan. Tijdens de Palio verandert het terrein plotseling in een paardenrenbaan. Waar je dan moet parkeren is een raadsel.

Trein: Asti heeft een groot treinstation dat vlak bij het gigantische parkeerterrein ligt. Ook vanaf het station loop je zo de binnenstad in. Bussen rijden er ongetwijfeld ook, maar voor toeristen is de binnenstad prima te voet te verkennen. Je kunt Asti bereiken vanuit Turijn, waar de TGV stopt.

De Top 3 van Asti:

1. Duomo Santa Maria
   Kolossale kathedraal van baksteen. Van buiten zeer imposant, van binnen verrassend lieflijk – de barok heeft hier gelukkig niet al te hard toegeslagen.

2. Pleinen
   Asti is een typische wandelstad met niet te brede straten. De pleinen zijn fraai en voorzien van allerlei handige zaken als ijssalons en koffiebars. Vergis je niet in de kerk aan het Piazza San Secondo – dat is níet de kathedraal. Die staat een stuk verderop.

3. Torens
   Asti beschikt over diverse torens. Je zou een speurtocht kunnen doen door de stad met als thema: zoek ze allemaal. En er is zelfs één toren van Romeinse oorsprong.

De Top 11 van Asti (met meer info over de top 3):

1) Duomo Santa Maria

Enorme bakstenen kerk in Lombardisch-gotische stijl. De bouw begon in 1266 – dus meer dan 750 jaar geleden. Dat zou je overigens niet direct zeggen: de kerk staat er buitengewoon fraai bij. Ze is duidelijk oud, maar niet overgerestaureerd, wat bij Italiaanse kerken vaak wel gebeurt.

Het is een van de langste kerken van Piemonte, met haar 82 meter lengte. Het metselwerk is bijzonder fraai, vooral bij het zijportaal. Opvallend in de baksteengotiek van Noord-Italië is het gebruik van maatwerkbakstenen in allerlei vormen – niet alleen rechthoekig, maar ook afgerond, speciaal voor zuilen.

Binnen is de kerk verrassend ingetogen. In vergelijking met veel Italiaanse kerken heeft de barok hier niet alles overwoekerd. Het zachte kleurenpalet zorgt, samen met de hoge gewelven en smalle ramen, voor een middeleeuwse sfeer – vooral als het buiten al schemert.

In de kerk zijn de nodige bezienswaardige details; zoek vooral achterin naar de merkwaardige doopvonten waarin Romeinse bouwmaterialen zijn verwerkt.

Let op: de koster trekt zich er weinig van aan dat de kerk een van de belangrijkste bezienswaardigheden van de hele regio is; ze is meestal gesloten rond lunchtijd – van 13.00 tot 16.00 uur. Controleer dus de openingstijden vooraf.

2) Pleinen

Wandelend ga je van plein naar plein. Je parkeert op het megaterrein Piazza Campo del Palio.
Op dit plein wordt – naar goed Italiaanse logica – de Palio níet verreden; dat gebeurt op het iets verderop gelegen driehoekige Piazza Vittorio Alfieri. Logisch.

Beide pleinen zijn in de twintigste eeuw aangelegd en hebben op sommige punten een wat Oost-Europese uitstraling. Maar dat geeft niets: het is stijlzuiver, en de tijd maakt uiteindelijk van alles een monument.

Via deze pleinen loop je de stad in en kom je uit op het prachtige Piazza San Secondo, dat overloopt in het Piazza Statuto. Nu ben je in het hart van het middeleeuwse centrum – hier speelde zich eeuwenlang het openbare leven af, van markten tot religieuze feesten. Dat zie je nog steeds aan de arcades die de pleinen en zijstraten omzomen: ’s winters droog, ’s zomers schaduw – ideaal voor een drukke middeleeuwse stad in Piemonte.

Loop verder richting de kathedraal. Via de Corso (de oude Romeinse hoofdstraat – een groot deel van de binnenstad volgt nog steeds het Romeinse stratenplan) bereik je het Piazza Roma, omzoomd door oude en nieuwere palazzi, zoals het neogotische Palazzo Castaldi, waar de Torre Comentina bovenuit steekt. Ontdek verder vooral zelf de vele kleinere pleintjes verspreid door de stad.

De Rode toren. Met duif.

3) Torre

Zoals in meerdere Italiaanse stadjes ontstond er ook in Asti een ware bouwwedloop met als doel wie-heeft-de-hoogste-toren. In Asti waren er twee periodes waarin de torens gebouwd werden. De eerste torens uit de twaalfde eeuw hadden een basis van 5,5 x 5,5 meter. In de tweede periode, de eerste helft van de dertiende eeuw hadden de torens opeens een basis van 8 x 8 meter! Makkelijk dus om te zien uit welke tijd ze zijn.

Zoals in meerdere Italiaanse stadjes ontstond er ook in Asti een ware bouwwedloop met als doel: wie heeft de hoogste toren. In de middeleeuwen werden er twee bouwgolven onderscheiden:
de eerste, in de twaalfde eeuw, met torens van 5,5 × 5,5 meter;
de tweede, in de dertiende eeuw, met torens van 8 × 8 meter. Zo kun je eenvoudig hun ouderdom herkennen.

Op het hoogtepunt stonden er in Asti zo’n 120 – een middeleeuws Manhattan. De meeste torens zijn afgebroken of verlaagd tot de hoogte van de omliggende huizen. De oudste zijn de hoogste, zoals de Guttuari-toren op het Piazza Statuto, ooit de trots van de stad. Toch is de nabijgelegen Comentina-toren met haar grote dak tegenwoordig de hoogste: 44 meter. Deze toren, ook bekend als de klokkentoren, dateert uit de twaalfde eeuw.

Latere torens zoals de Solaro en de Quartero waren vermoedelijk nog hoger. Net als de toren van het Palazzo Catena zijn ze echter afgetopt. Hoe hoog ze waren, is onbekend, maar torens uit dezelfde periode in Bologna bereiken meer dan tachtig meter – dus het zullen indrukwekkende bouwwerken zijn geweest.

Behalve de hier genoemde torens zijn er nog vele andere, al dan niet afgetopt, zoals de Gazelli-toren.
Te bezoeken is de Torre Trojani aan het Piazza Medici 6 – gesloten van november tot en met maart wegens veiligheidsredenen.

De Rode Toren De bekendste toren van Asti is echter een romeinse. Hij is overgebleven omdat de naastgelegen kerk er een klokkentoren van gemaakt heeft. het onderhoud is vrij belabberd en de toren wordt vooral gebruikt als een stoffige opslagruimte. Jammer, want dit gebouw is behoorlijk uniek.

De Rode Toren was ooit een onderdeel van de romeinse stadspoort aan het eind van de Decumano (nu Corso). Van de toren is de onderzijde overgebleven, het bovenste stuk is nieuwer. Let vooral op het messcherpe romeinse metselwerk. De toren is niet rond, maar veelhoekig. Dus kon hij volledig gebouwd worden met rechte bakstenen. Hadden ze dan geen ronde bakstenen die romeinen? Zeker wel, maar die zijn hier niet gebruikt. Ook niet in Milaan trouwens, waar je ook nog zo'n romeinse wachttoren kunt bezoeken. ook deze Milanese toren heeft rechte kanten. Rode toren: Corso Vittorio Alfieri De toren staat op nummer 424. Als je iets verder doorloopt zijn er nog stukken romeinse stadsmuur te zien. 

4) San Secondo

Het Piazza San Secondo is genoemd naar de kerk die aan het plein staat. Veel bezoekers komen deze kerk als eerste tegen vanaf het parkeerterrein en denken dan de kathedraal gezien te hebben, want hij is nogal groot. Dat is dus niet het geval, die kathedraal (duomo) staat verderop, een beetje in een uithoek van de stad.
De Sam Secondo is een fraai voorbeeld van Lombardische gotiek. Al vóór het jaar 1000 stond er op deze plek een kerk, maar dat is niet deze; de huidige dateert uit de dertiende eeuw.

Zoals veel kerken in Noord-Italië is ze opgetrokken in baksteen – overvloedig aanwezig in de Povlakte, in tegenstelling tot natuursteen dat van ver moest komen. De romaanse toren, wat verstopt achter de kerk, is veel ouder en hoorde al bij de vorige kerk.

De bouwstijl mag dan gotisch zijn, het grondplan is dat niet – daarin herken je de romaanse opzet nog: een bescheiden absis (de ronding aan het eind), eenvoudige afsluitingen van de zijschepen en een crypte die mogelijk uit de 7e eeuw stamt.

Kijk bij binnenkomst even bij de linkerzuil: daar zie je nog het oorspronkelijke vloerniveau – een leuk detail van de restauratie. De kerk is teruggerestaureerd naar de toestand van vóór de barok, en dat is bijzonder goed geslaagd.

5) Crypte en museum van Sant'Anastasio

Prachtige crypte die overbleef na de sloop van de kerk erboven. Het is niet helemaal duidelijk wanneer ze is gebouwd, maar in ieder geval vroeg in de middeleeuwen – aan de bouwstijl te zien vóór 1000.

Voor de crypte is Romeins bouwmateriaal gebruikt, in elk geval voor de kapitelen en waarschijnlijk ook voor de zuilen. Aangrenzend zijn nog enkele ruimtes met middeleeuwse en Romeinse overblijfselen, meer daarvan in het museum.
Adres: Corso Vittorio Alfieri 365.

Alle musea van Asti >

6) San Pietro in Consavia

Complex van vier middeleeuwse gebouwen, met in het centrale gedeelte een buitengewoon fraaie ronde doopkapel. De inspiratie voor het complex kwam voort uit de kruistochten, die een golf van kerkenbouw in Europa veroorzaakten. De kerk zelf is uit die tijd (tussen 1110 en 1130): een weinig voorkomende ronde centraalbouw, die een afspiegeling is van de Heilig Grafkerk in Jeruzalem.

Het complex is tot en met de 14e eeuw steeds verder uitgebreid, daarna volledig vervallen en pas in de twintigste eeuw teruggebracht in de staat die het in volle glorie ooit had.

Het complex ligt iets buiten het echte stadscentrum van Asti, om de eenvoudige reden dat het destijds in het buitengebied lag. De stad is er later omheen gegroeid.

Corso Vittorio Alfieri 2, 14100 Asti (AT), Italië.
Check altijd of en wanneer kerken en musea open zijn; dat is in Italië nog wel eens wat diffuus.

Asti Spumante

De Asti Spumante is een mousserende, dus schuimende wijn die in de hele regio om Asti in 45 gemeenten geproduceerd wordt. Maak je net zo'n soort wijn, maar is je wijngaard niet in één van deze gemeenten gelegen, dan mag je je wijn geen "Asti" noemen, die naam is beschermd (DOCG). De Asti Spumante wordt gemaakt van witte Muscato druiven die een behoorlijk zoete, lichtjes geparfumeerde smaak geven. De wijn wordt gemaakt volgens de 'methode champagnoise' die voor het eerst werd toegepast door wijnhuis Gancia in Canelli.

7) Bisschoppelijk museum van San Giovanni

Net ten noorden van de kathedraal gelegen museum met kunstschatten uit de duomo.

Via Natta 36, 14100 Asti (AT), Italië.

8 Palazzo Mazzetti 

Palazzo Mazzetti is een barok paleis in Asti dat zijn naam ontleent aan de familie Mazzetti, eeuwenlang een van de rijkste en meest invloedrijke families in de stad. Het museum heeft een brede kunstcollectie die passend is bij de omvang van een stad als Asti. Fraai, maar verwacht er geen Botticelli’s.

C.so Vittorio Alfieri 357, Asti.

9) Palazzo Alfieri

Dit woonpaleis is de geboorteplaats van de beroemde dichter en toneelschrijver Vittorio Alfieri, die hier op 16 januari 1749 werd geboren en tot zijn vijfde hier woonde. Vanuit Asti vertrok hij vervolgens voor talloze reizen door Europa en werd hij een hoofdrolspeler in het culturele, politieke en literaire panorama van zijn tijd.

Net als Mazzetti heeft ook dit palazzo een behoorlijke kunstcollectie. Typisch een museum voor een wat regenachtige namiddag – niet geschikt om met al te jonge kinderen te bezoeken.

10) Domus Romana

Asti was ooit een Romeinse stad met de naam Hasta. Er was al een Romeinse nederzetting in de 2e eeuw voor Christus, dus Asti is ouder dan steden als Alba en Turijn. In de opgegraven Romeinse villa (want dat is het) ontdek je de eerste geschiedenis van de stad.

Het topstuk is het grote mozaïek dat de vloer van het triclinium sierde, de eetkamer van dit huis dat toebehoorde aan een zeer welgestelde familie. Het Domus is geen groot museum, maar voor de liefhebber van Romeinse opgravingen in Piemonte een must. De Romeinse geschiedenis van de stad zal nog wel voor een groot gedeelte onder de huidige stad liggen.

Er zijn stadsplattegronden uit diverse eeuwen, dus het is vrij goed bekend wat waar moet liggen. Het schijnt dat je zelfs delen van het ooit forse amfitheater zou kunnen zien ergens, maar het is ons onbekend waar. De stad had ook een groot theater, en natuurlijk de nodige badhuizen, fora en tempels. Zoals vaak in Italië: graaf een gat en je hebt iets antieks.

Domus Romana, Via del Varrone 30 (vlak bij de Rode Toren).

11) Paleontologisch museum

Aangenaam museum dat geheel gewijd is aan vondsten uit de omgeving. Vondsten tot zo’n 25 miljoen jaar geleden. Dat de wereld er toen wat anders uitzag blijkt wel uit het feit dat er vooral walvissen en dolfijnen werden gevonden. De Povlakte was toen blijkbaar zee.

Het museum is gehuisvest in een palazzo dat hoe dan ook al de moeite waard is. Ook leuk met kinderen – het blijft altijd wat spannend, die skeletten van miljoenen jaren oud.

Corso Vittorio Alfieri 381, Asti.

Kaart van 17e eeuws Asti door de amsterdamse cartograaf Blaauw

Slotopmerking

Asti is een stad met een lange geschiedenis, maar je moet wel iets je best doen om dat te zien en te waarderen. Heb je daar nou geen tijd of zin in, dan is Asti gewoon een leuke provincieplaats.

Onze rating: 3 sterren. Zelf een rating geven kan hier:

Wij plaatsen zelf geen tips over restaurants, hotels, evenementen en festivals, maar in de comments zijn ze uiteraard van harte welkom!.